W Serwisie Samorządowym PAP z 17stycznia ukazała się informacja, że CzarnaBiałostocka, Łomianki, Morąg, Wyszków iStoczek Łukowski to pierwsze gminy, któreprzystąpiły do unijnego projektu promującegotworzenie spółdzielni socjalnych zudziałem niepełnosprawnych.

Projekt „Kluczowa rola gminy w aktywizacjizawodowej osób niepełnosprawnych”ruszył w 2006 r. Partnerzy projektu toPaństwowy Fundusz Rehabilitacji OsóbNiepełnosprawnych, Krajowy Związek RewizyjnySpółdzielni Inwalidów i SpółdzielniNiewidomych, Centralny Instytut OchronyPracy, Akademia Pedagogiki Specjalnej,Krajowa Izba Gospodarczo-Rehabilitacyjna,Związek Gmin Wiejskich RP, Polskie ForumOsób Niepełnosprawnych i Fundacja PromocjiGmin Polskich.

Udział gminy Łomianki w projekcie
Wiosną 2006 r. Łomianki podjęły staraniao włączenie do ogólnopolskiego programuGmina Niepełnosprawnym, ponieważ mimowysokiego potencjału gospodarczego naszejgminy, pozycja osób niepełnosprawnych narynku pracy wymaga dodatkowego wzmocnienia.Gmina Łomianki pełni rolę partnera,organizacyjnie wspierającego inicjatywęutworzenia spółdzielni socjalnej.

Na naszym terenie nie ma spółdzielniniepełnosprawnych, czy też innego zakładugospodarki społecznej. Dla niewielkiejgrupy niepełnosprawnych rolę pomostumiędzy ukończeniem szkoły a ewentualnympodjęciem pracy pełnią Warsztaty TerapiiZajęciowej w Sadowej. Spośród ponadtrzech tysięcy prywatnych firm, tylko trzymają status zakładu pracy chronionej. Przedprzystąpieniem do tego projektu oferta pracydla niepełnosprawnych nie była w szczególnysposób upowszechniana czy też promowana.Firmy poszukują pracowników raczej wśródosób zdrowych.

Sytuacja osób niepełnosprawnych na rynku pracy w naszej gminie
Narodowy Spis Powszechny 2002 r.zarejestrował na terenie naszej gminy 1707osób niepełnosprawnych, w tym 912 w wiekuprodukcyjnym. W Powiatowym UrzędziePracy niepełnosprawni zarejestrowani jakobezrobotni to tylko 8 osób, w tym 4 kobiety(stan na październik 2006 r.).

Większość osób niepełnosprawnychnie może znaleźć zatrudnienia z powoduniższych kwalifikacji zawodowych, a takżemałej świadomości pracodawców na tematulg i korzyści z tytułu zatrudnienia tej grupyspołecznej. Pracodawcy mają też obawy, czyniepełnosprawny pracownik podoła obowiązkom,jakie wiążą się z podjęciem pracy, czybędzie zaakceptowany przez załogę, czy częściejod innych będzie nieobecny z powoduwizyt u lekarza, rehabilitacji. W pierwszymodruchu przedsiębiorcy odpowiadają, „…umnie jest praca tak odpowiedzialna i ciężka,że nie może jej wykonywać osoba mającakonkretne ograniczenia (ruchowe czy teżumysłowe)”.

Jakie działania dotychczas podjęto?
Dla podniesienia skuteczności zatrudnieniakonieczne jest rozpoznanie potrzeb imożliwości pracy osób niepełnosprawnych.Dlatego na potrzeby projektu utworzyliśmyw Ośrodku Pomocy Społecznej bazę niepełnosprawnychmieszkańców naszej gminy,gromadząc dane o ich wykształceniu, umiejętnościach,doświadczeniach zawodowychi ewentualnej chęci podjęcia pracy. Prośbęo wpisanie do bazy zgłosili potencjalni założycielespółdzielni.

Do tej pory odbyły się trzy spotkania prowadzoneprzez zewnętrznych partnerów orazkilka spotkań roboczych grupy inicjatywnejzałożycieli spółdzielni, pracowników urzędui organizacji pozarządowych.

Grupa inicjatywna jest na etapie poszukiwaniakierunków działalności, z którychmogłaby się utrzymać spółdzielnia. Po rozeznaniuwykształcenia i możliwości pracy,skupiono się na trzech rodzajach działań:
wykonywanie prac porządkowych i pielęgnacjiterenów zielonych oraz prac związanychz pozyskaniem, cięciem, paczkowaniemi sprzedażą drewna opałowego,
świadczeniu usług opiekuńczych i wypożyczaniusprzętu rehabilitacyjnego,
prowadzeniu punktu informacji turystycznej,z uwzględnieniem promocji i sprzedażyusług turystycznych i rekreacyjnych wgminie i regionie.

Problemy związane z realizacją projektu
Najważniejsze problemy jakie występująna tym etapie projektu, to mała integracjagrupy oraz małe zainteresowanie przedsiębiorców.Praktycznie do każdej z firm trzebamieć indywidualne podejście, sugerowaćjakie prace osoba niepełnosprawna mogłabywykonywać na rzecz konkretnej firmy. Wprojekcie powinny także znaleźć się pieniądzena opłacenie opiekuna osoby niepełnosprawnej- doświadczonego pracownikazakładu, który uczy konkretnych czynnościna wyznaczonym miejscu pracy, ostrzega ozagrożeniach, dba o zaaklimatyzowanie sięw nowym środowisku.

Część firm uczestniczących w spotkaniuw ICDS 30 listopada ub. roku miało szansedowiedzieć się o korzyściach i ulgach wynikającychz zatrudnienia osób niepełnosprawnych.Wśród potencjalnych zleceniodawcówlub podmiotów zainteresowanych wypożyczaniempracowników są m.in. Polmo ŁomiankiS.A., Zakład Kartonów i Opakowań zDziekanowa, a także małe firmy zajmujące siępielęgnacją terenów zielonych, OPS.

W dniu 13 stycznia przedstawiciel grupyinicjatywnej i pracownik urzędu odwiedziliwystawę Targi Agrotechniki Ogrodniczejw Warszawie, na których zapoznano sięz działaniem i warunkami zakupu rębakarozdrabniającego drewno – firmy ROJEK.Urządzenie to chce zakupić spółdzielnia wcelu przetwarzania i pakowania odpadówdrzewnych, z myślą o sprzedaży drewnana opał. Zakupu maszyn można dokonaćza środki pochodzące z Urzędu Pracy,które ustawowo przysługują założycielomspółdzielni.

Czy niepełnosprawni mogą liczyć na pomoc gminy?
Miejmy nadzieję, że nowe władzesamorządowe będą otwarte na problemyosób niepełnosprawnych i długotrwalebezrobotnych i zechcą stworzyć warunki dofunkcjonowania spółdzielni socjalnej składającejsię z osób, którym samodzielnie bardzotrudno zdobyć pracę. Konkretną pomocąbyłoby zaplanowanie w projekcie programuwspółpracy z organizacjami na 2007 r., wramach otwartego konkursu ofert, zleceniazadań publicznych, o które mogłaby ubiegaćsię spółdzielnia.

Zdajemy sobie sprawę, że proces tworzeniaspółdzielni, doboru jej członków i dokonanietrafnego wyboru rodzaju działalności,musi przebiegać dość długo. Trzeba poświęcićwiele uwagi, by udało się przygotowaćtrwałe ekonomiczne podstawy egzystencjizakładu, który będzie miał szanse zarobićna swoje utrzymanie.

Gazeta Łomiankowska 3/2007 – Oprac. Beata Tuzimek

”