Podstawowym aktem prawnym regulującym kwestie bezzałogowych statków powietrznych jest Ustawa z dnia 3 lipca 2002r. – Prawo lotnicze (Dz. U. z 2013 r. poz. 1393, z 2014 r. poz. 768 oraz z 2015 r. poz.978, 1221 i 1586) jest art. 126 ust. 1 pozwalający na wykonywanie lotów bezzałogowych w polskiej przestrzeni powietrznej, natomiast art. 33 ust. 2 – wprowadza tzw. rozporządzenie „wyłączające”.

Rozporządzenia Ministra, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 marca 2013r. w sprawie wyłączenia zastosowania niektórych przepisów ustawy – Prawo lotnicze do niektórych rodzajów statków powietrznych (Dz. U. Poz. 440) dotyczy między innymi modeli latających oraz bezzałogowych statków powietrznych o masie startowej nie większej niż 25 kg, używanych wyłącznie w zasięgu wzroku operatora (VLOS- Visual line-of-sight operation).

Załącznik nr 6 do wspomnianego rozporządzenia określa warunki i zasady wykonywania lotów oraz bezpieczeństwa ich eksploatacji. Nakazuje operatorowi bezzałogowego statku powietrznego używania go w sposób niestwarzający zagrożenia dla osób, mienia lub innych użytkowników przestrzeni powietrznej. Operator ponosi odpowiedzialność za decyzje o wykonaniu lotu oraz jego poprawność. Załącznik wskazuje również strefy powietrzne w jakich loty są zakazane lub ograniczone.

Art. 104 Ustawy dotyczy wymaganych świadectw kwalifikacji. Wszystkie loty inne niż rekreacyjne lub sportowe związane np. ze świadczeniem usług, takich jak: wykonywanie zdjęć, rejestracja nagrań wideo, wykorzystywanie „bezzałogowców” w fotogrametrii, prowadzenie różnego rodzaju pomiarów czy monitoringu z powietrza, czy też loty badawcze, itp. wymagają od osoby pilotującej UAV (unmanned aerial vehicle) posiadania odpowiedniego świadectwa kwalifikacji (tzw. „prawo jazdy na drona”). Wynika to z art. 95 ust. 2 pkt. 5a ustawy z dn. 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze. Szczegółowe zasady uzyskiwania opisywanego dokumentu zawarto w rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 3 czerwca 2013 r. w sprawie świadectw kwalifikacji (Dz. U. Poz. 664). Świadectwa kwalifikacji dzielimy na VLOS (operacje w zasięgu wzroku) i BVLOS (operacje poza zasięgiem wzroku). Wiedza operatora bezzałogowego statku powietrznego wykonującego loty BVLOS w danym rodzaju przestrzeni powietrznej nie może być mniejsza niż ta, którą musi dysponować pilot samolotu załogowego poruszającego się w tym samym rodzaju przestrzeni. Przepisy nakładają obowiązek odbycia szkolenia, przez osoby ubiegające się o uprawnienia BVLOS, w podmiocie szkolącym, inaczej niż w przypadku uprawnień VLOS, gdzie do przystąpienia do egzaminu wystarczające jest samokształcenie.

Art. 53c Ustawy dotyczy bezzałogowych statków powietrznych cięższych niż 25 kg. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie przepisów technicznych i eksploatacyjnych dotyczących statków powietrznych kategorii specjalnej, nieobjętych nadzorem Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego (Dz. U. Z 2013 r. poz. 524) wszystkie bezzałogowe statki powietrzne o MTOM przekraczającej 25 kg wymagają dopuszczenia do lotu oraz rejestracji przez ULC. Dopuszczenie jest procesem indywidualnej oceny technicznej. Urządzenie dopuszczone do lotu otrzymuje specjalne, indywidualne wytyczne odnośnie warunków wykonywania przez nie lotów oraz znaki rejestracyjne zaczynające się od liter SP-X.

Bezzałogowe statki powietrzne o masie przekraczającej 25 kg nie są wyłączone z przepisów art. 126 Ustawy Prawo lotnicze. Muszą one na przykład być wyposażone w takie same urządzenia umożliwiające lot, nawigację i łączność jak załogowy statek powietrzny wykonujący lot z widocznością (VFR- Visual Flight Rules) lub według wskazań przyrządów (IFR- Instrument Flight Rules) w określonej klasie przestrzeni powietrznej. Urządzenia nieposiadające w/w wyposażenia mogą wykonywać loty w strefach wydzielonych z ogólnodostępnej dla lotnictwa przestrzeni powietrznej.

---

Art. 212 Ustawy Prawo lotnicze określa kary za nie stosowanie się do przepisów ustawy i to głównie ten przepis dotyczy bezzałogowych statków powietrznych.

Art. 212.
1. Kto:
wykonując lot przy użyciu statku powietrznego:
a) narusza przepisy dotyczące ruchu lotniczego obowiązujące w obszarze, w którym lot się odbywa,
(…)
c) narusza, wydane na podstawie art. 119 ust. 2 ustawy, zakazy lub ograniczenia lotów w polskiej przestrzeni powietrznej wprowadzone ze względu na konieczność wojskową lub bezpieczeństwo publiczne,
(…)
– podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.
2. Tej samej karze podlega, kto, nie dopełniając ciążącego na nim obowiązku, dopuszcza do popełnienia czynów określonych w ust. 1.
3. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku.

---

W myśl obowiązujących przepisów, aby wykonywać loty „dronem” w Warszawie, operator musi uzyskać szereg pozwoleń. Nie ma tu znaczenia czy wykonuje lot komercyjny (np.: wykonuje usługi) czy rekreacyjny lub sportowy i na jakiej wysokości. Po pierwsze musi uzyskać zgodę na wykonanie lotu od Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego nad miastem powyżej 25 000 mieszkańców. Następnie powiadomić Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy. Kolejnym krokiem jest otrzymanie ustaleń lotu z Polskiej Agencji Żeglugi powietrznej i otrzymanie zgody z wieży kontroli lotów (ustalenia z PAŻP i wieżą dotyczą praktycznie całej lewobrzeżnej części Warszawy, gdzie znajduje się strefa kontroli lotniska CTR). Jeżeli ktoś ma zamiar wykonywania lotów „bezzałogowcem” w okolicach Starego Miasta czy al. Ujazdowskich musi uzyskać również zgodę od Biura Ochrony Rządu na wykonywanie lotów w strefie ROL 48. Szczegóły uzyskania w/w zgód znajdują się na stronach internetowych Urzędu Lotnictwa Cywilnego oraz Biura Ochrony Rządu. Zachęcamy wszystkich amatorów bezzałogowego lotnictwa oraz rodziców, którzy planują zakup tego typu urządzeń swoim pociechom do zapoznania się z akcją prowadzoną przez ULC – LATAJ Z GŁOWĄ.

Należy zaznaczyć, że na przykład podczas ważnych wydarzeń mogą być wprowadzone czasowe zakazy wykonywania lotów, które mogą obejmować dużo większy obszar niż niż rejon miasta. I tak podczas zbliżającego się szczytu NATO w Warszawie w dniach 07-10.07.2016 r. obowiązywać będzie całkowity zakaz wykonywania lotów w promieniu 100 km od Stadionu Narodowego.

asp. Rafał Retmaniak
Sekcja Prasowa
Komendy Stołecznej Policji