U sąsiadów… Bielański Ośrodek Kultury zaprasza 12 grudnia 2007 r. o godz. 18.00 na imprezę z cyklu „Okno dla wrażliwych”” – piosenki Bułata Okudżawy wykonywać będą Anna Lenartowicz i Wiesław Kowalski. Wstęp wolny.
Bułat Szałwowicz Okudżawa (ros. Булат Шалвович Окуджава), urodził się 9 maja 1924 roku w Moskwie. Rosyjski poeta, prozaik, pieśniarz, kompozytor ballad, pieśni lirycznych i satyrycznych, dramaturg.

Bułat Okudżawa był synem Ormianki i Gruzina. Jego rodziców spotkał los podobny wielu ludziom żyjącym w epoce terroru stalinowskiego. Ojciec został rozstrzelany w 1937 roku, natomiast matka skazana na dziesięć lat w obozie (łącznie spędziła 18 lat w łagrze, czyli w Poprawczym Obozie Pracy). Razem z bratem wychowywał się u babki. Był to trudny czas i trudne warunki życiowe. Po okresie „wielkiej czystki”, naznaczony stygmatem wroga ludu starał się o zaufanie władzy. W wieku 18 lat przerwał naukę i podjął, jako „ochotnik”, służbę wojskową. W 1942 roku został wysłany na front. Po zakończeniu wojny był pracownikiem fizycznym, zaliczył eksternistycznie pozostałe klasy szkoły średniej i rozpoczął studia na wydziale filologicznym uniwersytetu w Tbilisi. Wtedy też debiutował na łamach gazety Leninowski sztandar (Ленинское знамя). W 1950 roku, po ukończeniu studiów, rozpoczął pracę jako nauczyciel w wiejskiej szkole w okolicach Kaługi. Praca ta trwała 6 lat. Następnie współpracował z wydawnictwami i gazetami. Na fali odwilży wstąpił do partii. Po powrocie w 1956 roku matki z zesłania (została zrehabilitowana) powrócił do Moskwy. Tam też występował najpierw w gronie przyjaciół, później już publicznie. Od roku 1957 stał się popularnym autorem piosenek lirycznych i satyrycznych, wykonywanych przy akompaniamencie gitary. Z początku występował wspólnie z innymi rosyjskimi poetami: Bellą Achmaduliną, Jewgienijem Jewtuszenko i Andriejem Wozniesieńskim. Występował w kraju i za granicą (kilkakrotnie w Polsce).

Od tego momentu, w miarę zdobywania przez Okudżawę popularności, partia przyglądała się jego twórczości z rosnącą dezaprobatą, on natomiast coraz bardziej dystansował się wobec swoich wcześniejszych poglądów. Wreszcie został wykluczony z partii za „postępowanie niegodne komunistycznego pisarza”. Nie mogąc mówić wprost o bieżących sprawach, pisał powieści historyczne (najczęściej osadzone w okresie XIX wieku), których bohaterami byli romantyczni buntownicy sprzeciwiający się tyranii. Walczyli oni na przegranej pozycji, będąc świadomi beznadziejności swego losu. Mimo to, bez wahania decydowali się poświęcić swe życie w imię wyznawanych wartości.

Największą sławę Okudżawa zdobył jako poeta i bard. Początkowo jego wiersze dostępne były tylko w „drugim obiegu”, powielane w wydawnictwach podziemnych, dopiero później artysta miał możliwość oficjalnego wykonywania swoich dzieł. W poezji Okudżawy dominuje klimat zadumy, smutku, refleksji nad ludzkim losem. Częstym motywem jest wojna, jednak bywa ona zazwyczaj jedynie tłem dla egzystencjalnych rozważań, najważniejszym tematem jest bowiem dramat jednostki zmagającej się z życiem. W utworach zauważalna jest też więź emocjonalna poety z Arbatem, starą moskiewską ulicą, na której w dzieciństwie mieszkał. Staje się ona symbolem, jednoznacznie utożsamianym z Okudżawą. Miejscem szarym, typowym, pełnym codziennych problemów zwykłych ludzi, a jednocześnie magicznym, mistycznym, pełnym tajemnic.

Swoją pierwszą płytę długogrającą wydał w Polsce (Gdy trębacz nad Krakowem swą złotą trąbkę wznosi…). Jest autorem wielu powieści, m.in.: Jeszcze pożyjesz (z czasów wojny, w której uczestniczył jako 17-letni ochotnik), Wędrówki dyletantów, Spotkanie z Bonapartem, Nieszczęsny Awrosimow (oparta na wydarzeniach z czasów powstania dekabrystów), Mersi, czyli przypadki Szypowa i Wędrówki pamięci. Jeszcze wszystko przed nami. Był też współscenarzystą filmu Wierność.

Szeregiem tomików poetyckich i utworami pieśniarskimi (Dopóki ziemia kręci się, Pierwsza miłość, Nie wierzcie piechocie, Znów buty, buty, buty, Piosenka o Arbacie) dał artystyczne świadectwo swoich czasów.

Bułat Okudżawa zmarł w Paryżu, 12 czerwca 1997 roku.

źródło: Bielański Ośrodek Kultury
redakcja@lomianki.info

„