Rok 2007 to pierwszy rok realizacji nowego,siedmioletniego okresu programowaniabudżetu Unii Europejskiej. W latach2007-2013 Polska będzie największym zewszystkich państw biorcą pomocy strukturalnejUE. W ramach tej pomocy nasz krajbędzie mógł skorzystać z 67,3 mld Euro zbudżetu Wspólnoty.

Jak podaje portal internetowy UniiEuropejskiej, zasady i priorytety politykispójności zawarte są w Strategicznychwytycznych Wspólnoty. Sugerują one wjaki sposób europejskie państwa i regionymogą optymalnie wykorzystać kwotę 308mld euro (35,7% całego budżetu UE nalata 2007-2013), która została przyznanana krajowe i regionalne programy pomocyw okresie najbliższych siedmiu lat. Władzekrajowe mają za zadanie wykorzystać tewytyczne w procesie opracowywania swoichkrajowych priorytetów strategicznychoraz programowania na lata 2007-2013,tak zwanych „krajowych strategicznychram odniesienia”. Zgodnie z wytycznymioraz odnowioną strategią lizbońską, najważniejszymdokumentem strategicznymUE – programy współfinansowane poprzezpolitykę spójności powinny dążyć do trzechgłównych celów:
poprawy atrakcyjności państw członkowskich,regionów i miast poprzez poprawędostępności, zapewnienie odpowiedniejjakości i poziomu usług i zachowanie ichpotencjału środowiskowego;
działań na rzecz innowacji, przedsiębiorczościi wzrostu gospodarki opartej na wiedzypoprzez zwiększenie zdolności badań naukowychi innowacji, w tym nowych technologiiinformacyjnych i komunikacyjnych;
oraz
tworzenia lepszych miejsc pracy i większejich liczby poprzez zachęcanie większej liczbyosób do pracy lub przedsiębiorczości,poprawę możliwości przystosowawczychpracowników i przedsiębiorstw orazzwiększenie inwestycji w kapitał ludzki.

W obecnym okresie programowaniapolityka spójności będzie finansowana zdwóch funduszy strukturalnych: EuropejskiegoFunduszu Rozwoju Regionalnego iEuropejskiego Funduszu Społecznego orazz Funduszu Spójności, który nie jest funduszemstrukturalnym.

Wszystkie regiony Polski będą korzystałyz pomocy w ramach tzw. celu I (konwergencja),którym objęte są regiony, gdzie średnidochód na głowę mieszkańca jest niższy niż75% średniej dla 25 państw UE.Na realizację Narodowej Strategii Spójności,będącej dokumentem nieco szerszymniż krajowe strategiczne ramy odniesienia,przeznaczono obok wspomnianych wyżejśrodków UE w wysokości 67,3 mld Euro równieżkrajowe środki publiczne (z budżetu państwai budżetów samorządów terytorialnych)w kwocie 11,9 mld Euro oraz 6,4 mld Euroze środków prywatnych. Środki te będą wydatkowanezgodnie z zasadami ustalonymi wposzczególnych programach operacyjnych.Przyjęto następujące programy operacyjne:Infrastruktura i Środowisko, Rozwój PolskiWschodniej, Kapitał Ludzki, InnowacyjnaGospodarka Europejskiej WspółpracyTerytorialnej, Pomoc Techniczna oraz 16Regionalnych Programów Operacyjnych.Poziom środków na poszczególne programyprzedstawia diagram.

Infrastruktura i Środowisko
Głównym celem programu operacyjnegoInfrastruktura i Środowisko, na który przeznaczononajwięcej środków, jest podniesienieatrakcyjności inwestycyjnej Polski i jejregionów poprzez rozwój infrastruktury technicznejprzy równoczesnej ochronie i poprawiestanu środowiska, zdrowia, zachowaniutożsamości kulturowej i rozwijaniu spójnościterytorialnej. W ramach programu będą realizowaneprojekty z zakresu transportu (m.in.budowa autostrad), ochrony środowiska,energetyki, kultury, zdrowia i szkolnictwawyższego. Na indykatywnej (wyrażającejwolę, ale nie zobowiązanie do realizacji) liście234 projektów programu znalazły się m.in.takie inwestycje jak: uporządkowanie gospodarkiwodno-ściekowej gminy Stare Babice wotulinie Kampinoskiego Parku Narodowego,zintegrowany system gospodarki odpadamikomunalnymi „Czyste Mazowsze” (gminaŁomianki jest członkiem związku „CzysteMazowsze”), budowa autostrady A-2 odc.węzeł Lubelska-Siedlce, budowa muzeumsztuki, czy Centrum Nowych Technologii„Ochota” Uniwersytetu Warszawskiego.

Kapitał Ludzki
Program operacyjny Kapitał Ludzkibędzie koncentrował wsparcie na takich obszarachjak zatrudnienie, edukacja, integracjaspołeczna, rozwój potencjału adaptacyjnegopracowników i przedsiębiorstw, rozwój zasobówludzkich na terenach wiejskich, budowasprawnej i skutecznej administracji publicznejwszystkich szczebli, wdrażanie zasadydobrego rządzenia oraz promocja zdrowiazasobów pracy.

Innowacyjna Gospodarka
Program operacyjny Innowacyjna Gospodarkama na celu wspieranie szeroko rozumianejinnowacyjności. Działania w ramachtego programu będą obejmowały zarównobezpośrednie wsparcie dla przedsiębiorstw,instytucji otoczenia biznesu, jednostek naukowychświadczących przedsiębiorcomusługi o wysokiej jakości, a także wsparciesystemowe, zapewniające rozwój środowiskainstytucjonalnego innowacyjnych przedsiębiorstw.W ramach programu wspieranebędą działania z zakresu innowacyjnościproduktowej, procesowej, marketingowej iorganizacyjnej. Na inwestycje w innowacyjneprzedsiębiorstwa przewidziano 3,3 mld Euro.Na indykatywnej liście projektów znalazły sięm.in. takie jak Wrocławskie Centrum Badańczy Elektroniczna Platforma Gromadzenia,Analizy i Udostępniania Zasobów Cyfrowycho Zdarzeniach Medycznych.

Rozwój Polski Wschodniej
Celem głównym Programu OperacyjnegoRozwój Polski Wschodniej jest przyspieszenietempa rozwoju społeczno-gospodarczegoPolski Wschodniej (tj. województw:lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego,świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego).Cel ten nawiązuje do Programu obecnegoRządu „Solidarne Państwo”.
W ramach programu wsparcie będziedotyczyło: infrastruktury wyższych uczelni,infrastruktury społeczeństwa informacyjnego,wspierania innowacji, promocji iwspółpracy, systemów miejskiego transportuzbiorowego, infrastruktury turystykikongresowej i targowej, infrastruktury orazprzejść granicznych.
Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej na lata 2007-2013
Rosnące znaczenie współpracy w wymiarzetransgranicznym, transnarodowymi międzyregionalnym znalazło odzwierciedleniew zwiększeniu środków na promocjewspółpracy pomiędzy partnerami pochodzącymiz krajów UE.

Pomoc Techniczna
Program Operacyjny Pomoc Technicznaobejmuje swoim zakresem wsparcie wszystkichdziałań i procesów z zakresu zarządzania,wdrażania, monitorowania, oceny i kontrolirealizacji Narodowych Strategicznych RamOdniesienia, a także wsparcia przygotowaniaprojektów oraz rozpowszechniania informacjii promocji operacji funduszy strukturalnychw Polsce.

Regionalne Programy Operacyjne
Każdy samorząd województwa opracowujewłasny program operacyjny,którym będzie też zarządzał. W przypadkuWojewództwa Mazowieckiego RegionalnyProgram Operacyjny na lata 2007–2013(RPO WM) będzie głównym instrumentemsłużącym realizacji celów Strategii RozwojuWojewództwa Mazowieckiego do roku2020, przy wykorzystaniu środków z EuropejskiegoFunduszu Rozwoju Regionalnego.Jednocześnie program wpisuje się w cele ipriorytety Narodowych Strategicznych RamOdniesienia 2007-2013. Realizacja RPO WMma się przyczyniać do zwiększenia konkurencyjnościregionu i zwiększenia spójnościspołecznej, gospodarczej i przestrzennejwojewództwa mazowieckiego. W ramachprogramu przedstawiono 29 kluczowychprojektów. Znalazły się wśród nich m.in.takie jak „Płocki Park Przemysłowo-Technologiczny”,uruchomienie lotniska wModlinie, rozbudowa lotniska w Sochaczewie,przebudowa drogi relacji Kazuń Polski– Radziejowice, budowa Centrum Sportowo-Rehabilitacyjnego „Radomiak”.

Poza pomocą w ramach funduszystrukturalnych dla obszarów wiejskich, dostępnabędzie pomoc w ramach ProgramuRozwoju Obszarów Wiejskich (EuropejskiFundusz Rolny na rzecz Rozwoju ObszarówWiejskich w obecnym okresie nie jestfunduszem strukturalnym). W ramach tegoFunduszu przeznaczono 11,8 mld Euro natakie działania jak: wsparcie konkurencyjnościsektora rolnego i leśnego, zrównoważonegospodarowanie zasobami gruntów rolnych ileśnych, dywersyfikacja ekonomiczna obszarówwiejskich i podniesienie jakości życia naobszarach wiejskich, inicjatywa LEADER.

Dobrym podsumowaniem tego, co nasczeka, jest wypowiedź minister rozwojuregionalnego Grażyny Gęsickiej zamieszczonana stronie internetowej www.funduszestrukturalne.gov.pl. Minister naprzykładzie województwa mazowieckiegopokazała, jak ogromnego wysiłku, zarównoze strony administracji jak i odbiorcówpomocy, będzie wymagał proces wdrożeniaprogramów w nadchodzących latach: – Wobecnej perspektywie Mazowsze w ramachZintegrowanego Programu OperacyjnegoRozwoju Regionalnego otrzymało środkiw wysokości ok. 300 mln euro. Jak dotąd,w ciągu dwóch lat realizacji tego programuwydatkowano ok. 80 mln euro. W kolejnejperspektywie Mazowsze będzie dysponowałoznacznie większymi środkami – 2,5 mld eurow ramach Regionalnego Programu Operacyjnegooraz część regionalnej PO KapitałLudzki. Oznacza to, iż na każdy rok nowejperspektywy finansowej przypadać będzieponad 360 mln euro, a zatem więcej, niżcała alokacja na ZPORR na Mazowszu.

Gazeta Łomiankowska 3/2007 – Wiesława Niegodzisz

„