Plastusiowo
Jest w Łomiankach na ulicy Szpitalnej dom, dom jakich wiele, ani to perła architektury, ani też jakieś brzydactwo, ot dom po prostu. Tylko na bramie, prócz numeru posesji, wisi jeszcze jedna tabliczka, a na niej fantazyjnie powyginane litery składają się w napis PLASTUSIOWO. A skąd taka dziwna nazwa? Ano stąd, że przez długie lata właścicielką posesji była Maria Kownacka – autorka „Plastusiowego pamiętnika” i ponad 50 innych książek dla dzieci.
Zacznijmy jednak od początku. Zanim bowiem powstało Plastusiowo, musiał być Plastuś, a ten został ulepiony – przepraszam, napisany – przez Marię Kownacką już w 1931 r. Gdy mieszkająca na stałe w Warszawie Maria Kownacka kupowała w marcu 1939 r. parcelę przy ul. Szpitalnej w Łomiankach z przeznaczeniem na letnisko, Plastuś miał już 8 lat. Rok 1939, podobnie jak i lata następne, nie był najlepszym czasem na rozpoczynanie budowy. Przez pierwsze lata wojny Maria Kownacka przebywała poza Warszawą, by powrócić do niej tuż przed wybuchem powstania. W powstaniu warszawskim pisarka redagowała unikatowe chyba w skali światowej wydawnictwo – powstańczą gazetkę dla dzieci – Dziennik Dziecięcy. Pierwsze lata po wyzwoleniu, z różnych powodów, nie sprzyjały prywatnemu budownictwu. Działka przy Szpitalnej stała pusta, a Plastusiowi przybywało lat. Maria Kownacka była jednak osobą konsekwentną i choć z opóźnieniem niemal dwudziestoletnim, plan swój zrealizowała. W roku 1958 na działce przy Szpitalnej stanął mały biały domek, przed domkiem zasiadł 27-letni Plastuś, na ogrodzeniu zaś zawisła tabliczka – Plastusiowo.
Działka w Łomiankach stała się dla mieszkającej na co dzień na Żoliborzu pisarki ulubionym miejscem spędzania letnich miesięcy. To tu, pod czujnym okiem Plastusia, oddawała się swym rozlicznym hobby. Tkała gobeliny i makaty, wyplatała misterną biżuterię z miedzianego drutu, czy też przygotowywała stosy przetworów i litry domowych win…
Tu również, jak i w pobliskiej Puszczy Kampinoskiej, z zapałem obserwowała ptaki. A była nielichym znawcą ptasich obyczajów. Podobno Jej długoletnia znajomość z prof. Janem Sokołowskim (nazywanym Pierwszym Ornitologiem II RP) zaczęła się od tego, że pisarka listownie zwróciła uwagę wybitnemu ptakoznawcy na błąd, który popełnił opisując zachowanie któregoś z przedstawicieli ptasiego drobiazgu. Profesor, sława międzynarodowa, list od nieznanej mu amatorki przeczytał i … przyznał rację Kownackiej. W ten sposób rozpoczęła się między nimi korespondencja, która wkrótce przerodziła się w osobistą znajomość.
Plastusiowo było też miejscem wytężonej pracy nad kolejnymi książkami – tu powstały choćby „Przygody Węża Eskulapa”, czy też „Za Żywopłotem”.
Mijał rok za rokiem, a Plastusiowa czas jakby się nie imał – tylko coraz wyższe były drzewa wokół domku i coraz to nowe pokolenia ptaków opuszczały porozwieszane wokół budki lęgowe. Raz tylko niemiły zgrzyt zakłócił spokój letniska Pani Marii. W 1976 roku ktoś bezmyślnie podpalił dom, który spłonął niemal do szczętu. W swoim Dzienniku pisarka zanotowała: „Dzisiejszej nocy (z 10 na 11 III) dom w Plastusiowie przez podpalaczy spalony wraz z meblami, dachem, podłogą etc. Ileż obserwacji dokonałam na terenie Plastusiowa, ile książek napisałam (…)”. Ale złe chwile na krótko tylko zagościły na Szpitalnej. Już w następnym roku Plastusiowo odbudowano. I znów prowadziła Maria Kownacka obserwację ptaków i coraz to nowe powstawały książki. Aż do roku 1982, kiedy to 88-letnia pisarka zmarła w Warszawie. Została pochowana na Powązkach, a na jej mogile ustawiono figurkę Plastusia.
Wiele się od czasów pani Marii w Plastusiowie pozmieniało: nowi właściciele posesji przebudowali i znacznie powiększyli dom, zniknęła część drzew, przepadł też gdzieś Plastuś strzegący działki. Dziś tylko tabliczka na płocie przypomina dawne czasy.
PS. Plastuś ma się mimo to całkiem dobrze – wciąż ukazują się kolejne wydania jego przygód, a on sam w 2006 r. kończy 75 lat. Piękny wiek, zwłaszcza gdy się jest z plasteliny. Dziękuję pani Ewie Grudzie z Izby Pamięci Marii Kownackiej w Warszawie na ul. Słowackiego 5/13 za udostępnienie materiałów.
Michał Mamaj
„
KOMENTARZE UŻYTKOWNIKÓW LOMIANKI.INFO
Komentarze zamieszczane na portalu są opinią użytkowników.
Łomianki przystępują do sporządzenia siedmiu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
Urząd Miejski w Łomiankach informujemy o przystąpieniu do sporządzenia siedmiu miejscowych planów zagospodarowania...
Potężny pożar w Warszawie, zadymienie „zahacza” o Łomianki. ALERT RCB
UWAGA!!! To co otacza Łomianki od południowego wschodu (od strony Warszawy) to nie chmury, a dym z potężnego pożaru...
Zapraszamy na ZLOT FOOD TRACKÓW w Łomiankach – KONKURS
Przed mieszkańcami Łomianek najsmaczniejszy weekend tej wiosny – ZLOT FOOD TRAKÓW. Pasjonaci kulinariów na czterech...
Burmistrz Łomianek Tomasz Dąbrowski oraz nowi radni Rady Miejskiej złożyli ślubowanie
7 maja 2024 roku odbyła się uroczysta I Sesja Rady Miejskiej w Łomiankach, podczas której Burmistrz Łomianek Tomasz...
79. lat temu zakończyła się II wojna światowa. Łomiankowskie delegacje złożyły wieńce
Z okazji 79. rocznicy zakończenia II wojny światowej odbyła się uroczystość składania wieńców przy pomniku "Bohaterów...
Łomianki na 5. miejscu w Rankingu Samorządów Najdynamiczniej Rozwijających Przedsiębiorczość 2023
Gmina Łomianki zajęła 5. miejsce w Rankingu Samorządów Najdynamiczniej Rozwijających Przedsiębiorczość 2023 w...
Rzeczniczka Praw Dziecka Monika Horna-Cieślak spotkała się z łomiankowskimi uczniami
23 kwietnia w ICDS Rzeczniczka Praw Dziecka Monika Horna-Cieślak spotkała się z dziećmi i młodzieżą z łomiankowskich...
Zapisz się i pobiegnij w Biegu Łomianek im. Ireny Szewińskiej!
Burmistrz Łomianek Małgorzata Żebrowska-Piotrak zaprasza na 9. Bieg Łomianek im. Ireny Szewińskiej. Wydarzenie, które...
Do września 2024 ma zostać przebudowana pętla autobusowa w Dziekanowie Leśnym
Burmistrz Łomianek Małgorzata Żebrowska-Piotrak podpisała umowę na przebudowę pętli autobusowej w Dziekanowie Leśnym...
0 komentarzy