U podstaw samorządności leży uznanie podmiotowości obywateli, ich zdolności do podejmowania decyzji dotyczących życia społecznego, bycia odpowiedzialnym za siebie, własną rodzinę i społeczność, w której żyją. Mówimy o jakiejś grupie społecznej, że jest samorządna, jeżeli ma ona możliwość samodzielnego podejmowania decyzji w swoich sprawach. Jak wiadomo raczej rzadko zdarzyć się może, aby wszyscy członkowie grupy społecznej występowali razem w jej imieniu. Samorządność zakłada z tego względu istnienie reprezentacji grup, organów, które w jej imieniu podejmują działania, do jakich zostały upoważnione. Reprezentacja ta powinna zostać wyłoniona demokratycznie przez samych członków grupy, przy założeniu, iż każdy z nich ma w tej mierze równe prawa. Samorządność, sprzyjać ma wyzwalaniu się inicjatywy ludzkiej, wzmacnianiu poczucia odpowiedzialności za grupę oraz umacnianiu więzi każdego członka z grupą.
Człowiek, który sam decyduje o swoich sprawach, uczy się zarazem postępować odpowiedzialnie. Każda nierozsądna decyzja zwraca się przecież przeciwko niemu. Zasadą powinno być zawsze, że każda społeczność sama rozwiązuje swoje problemy tak, jak uważa to za stosowne. Każdy z nas żyje w jakiejś miejscowości, w mieście czy wsi. Tu załatwia swoje podstawowe interesy, mieszka, chodzi albo posyła dzieci do szkoły, pracuje. Nie jest dla nas bez znaczenia to, czy autobusy w naszej miejscowości jeżdżą punktualnie i dostatecznie często, czy posiadamy wystarczający tabor, czy drogi są dobrze utrzymane, czy nauka w szkole jest na odpowiednio wysokim poziomie, czy środowisko wokół nas jest utrzymane w należytym stanie. To wszystko decyduje przecież o naszym codziennym życiu, o jego jakości i o naszej przyszłości.
A jak jest u nas w Łomiankach? Odnoszę wrażenie, że w mieście wszystko jest robione na żywioł, bez żadnych konsultacji. Wydano pieniądze na projekt spalarni śmieci, podobnie zapadła decyzja o budowie Integracyjnego Centrum Dydaktyczno-Sportowego. Identyczny mechanizm zadziałał ostatnio, gdy postanowiono zaangażować budżet miasta w budowę tzw. Centrum Ścieżek Rowerowych. Nikt takiej inwestycji wcześniej nie planował, nikt o niej nie słyszał.
Kościelna Droga jest jednym z najstarszych łomiankowskich traktów – historycznie prowadziła do kościoła, który znajdował się w Kiełpinie. Nowa trasa na planach wyraźnie przebiega po istniejących już budynkach w Burakowie oraz w Dziekanowie Polskim. Czekają nas, zatem wyburzenia. W bardzo trudnym położeniu znajdą się obecni mieszkańcy trenów znajdujących się w pobliżu planowanej trasy. Po pierwsze, gdy podejmowali decyzję o budowie domu, nie mieli w żadnych planach perspektywicznych informacji o tym, że za jakiś czas za ich płotami będzie przebiegała droga zbiorcza.
W państwach demokratycznych plany zagospodarowania terenu wykonuje się przy aktywnym współudziale mieszkańców reprezentowanych m.in. przez rady osiedlowe i lokalne organizacje. Łomianki są jednak wyjątkiem. W Łomiankach grupa ludzi próbuje wprowadzić całkiem nowy ład przestrzenny nie licząc się z opiniami a następnie protestami mieszkańców. Nie chcemy żyć bez utwardzonych ulic i oświetlenia, bez kanalizacji i wodociągów, bez zabezpieczenia przeciwpowodziowego. Nie chcemy żyć na poboczu wielkiej drogi.
Mieszkańcy powinni zostać poinformowani o tym, jakie są założenia budżetu. W ten sposób możliwa jest dyskusja nad zasadnością zamierzeń i podjęcie przez radnych ostatecznej decyzji zgodnie z wolą większości mieszkańców gminy. Gmina dysponuje pieniędzmi z podatków i opłat płaconych przez mieszkańców gminy na jej rzecz. Gmina posiada także własny majątek. Gospodarowanie nim powinno także przynosić dochody. Ponadto gmina może otrzymywać subwencje od państwa. To, czy tak będzie w istocie, zależy od samych mieszkańców. Jeśli pozostaną bierni, ograniczą się jedynie do wyborów rady gminy, muszą się liczyć z tym, że rada gminy podejmie takie decyzje, jakie większość członków rady uzna za właściwe, nawet, jeśli byłyby one niezgodne z faktyczną wolą większości. Nikogo do korzystania z jego praw przymuszać nie można, ale też nie wolno temu, który nie chciał z nich skorzystać, twierdzić potem, że podjęto decyzję sprzeczną z wolą większości, a wobec tego nie ma on obowiązku podporządkowania się tej decyzji.
Gmina to wspólnota samorządna. Każdy ma w niej tyle do powiedzenia, co wszyscy inni. Mieszkańcy mają, zatem rzeczywistą możliwość kształtowania spraw swego otoczenia. Mają wpływ na to, jaka będzie jakość życia wspólnoty jak i każdego z nich z osobna.
Położenie i walory przyrodnicze są – w porównaniu do innych podwarszawskich miejscowości – wielkim atutem Łomianek. Nie możemy pozwolić na degradację naszej okolicy. Nie takich Łomianek oczekujemy. Jako mieszkańcy domagamy się respektowania naszych praw i dopuszczenia nas do współdecydowania o naszych losach.

Janusz Zakrzewskihttp://zakrzewski.lpr.pl

„